Edward Hetzel Schafer

Amerika Birleşik Devletleri’nin Seattle şehrinde 23 Ağustos 1913 tarihinde doğan Edward Hetzel Schafer ilk ve orta eğitimini burada tamamladıktan sonra ailesiyle birlikte Los Angeles’a taşındı. Babasının maddî sıkıntıları sebebiyle yedi yıl boyunca bir gıda toptancısında çalıştı. Zikredilen zor dönemde Los Angeles Halk Kütüphanesi’nden büyük ölçüde istifade etti ve muhtelif konularla birlikte, özellikle Eski Mısır tarihine merak saldı. Gençlik yıllarının başında fizik ve felsefeye yoğunlaştıysa da Kaliforniya Üniversitesi (UCLA) Antropoloji Bölümü’ne kayıt yaptırdı. Lisans eğitimini başarıyla tamamladıktan sonra Sinoloji tetkiklerini destekleyen bir kurumdan burs kazanarak Hawaii Üniversitesi’nde yüksek lisans programına girdi. “T’ang Hanedanı Devr-i Saltanatında Çin’deki Fars Tacirler” başlığını taşıyan tezini 1940 yılında savunarak bilim uzmanı oldu. Doktora yapmak amacıyla 1941 yılında başladığı Harvard Üniversitesi’nde Japonca ve Arapça öğrenmeye başladı. Mamafih aynı yılın sonunda Japonlar Pearl Harbor baskınını gerçekleştirince eğitimine ara vermek zorunda kaldı; Amerikan Ordusu Donanma İstihbarat Teşkilatı’nda vazifelendirildi ve burada yabancı diller uzmanı sıfatıyla görev aldı. II. Dünya Savaşı sona erince 1945 yılında Berkeley’e dönen Schafer, ünlü Sinolog Peter A. Boodberg’in danışmanlığında yarım kalan doktora çalışmasına devam etti. Danışman hocası, Bolşevik Devrimi’ni müteakip (1920 yılında) ailesiyle birlikte sığınmacı olarak Rusya’dan Amerika’ya göç etmek zorunda kalmıştı. Schafer, “Güney Han Hanedanı’nın Son İmparatoru Liu Ch’ang Dönemi” başlıklı tezini 1947 yılında savunarak doktorasını tamamladı ve aynı yıl Berkeley Şark Dilleri Fakültesi’nde akademisyen olarak göreve başladı. Ancak 1949 yılında kendisine dikte edilen Anti-Komünist bir bildiriyi imzalamadığı için 17 akademisyenle birlikte üniversiteden ihraç edildi. Fakat bir süre sonra görevine iade edilerek 1953 yılında daimî kadroya alındı. 1958 yılında profesörlüğe yükseltilen Schafer, 1955-1967 yılları arasında sahasında dünyanın en meşhur süreli yayınlarından biri olan Journal of the American Oriental Society dergisinin Doğu Asya editörlüğünü yürüttü ve 1984 yılında kendi isteği ile emekli oldu. Schafer bibliyoman bir şahsiyet ve çok yönlü bir akademisyendi. Polonyalı ünlü piyanist-bestekâr Frederic Chopin’in sıkı bir hayranıydı ve Orta Çağ kilise mimarisi hakkında muazzam bilgi sahibiydi. Vahşî yaşamın zarafetini, güzelliğini temaşa etmek ve nadir bulunan kuş türlerini gözlemlemek için sıklıkla dünyanın muhtelif tropik bölgelerine seyahat ederdi. Daimî tecessüs ve arama faaliyeti içerisinde olup yaşam kalitesini yükseltmekten haz duyan bu âlim nihayet 9 Şubat 1991 tarihinde vefat etti. Schafer’in en önemli çalışmaları arasında The Golden Peaches of Samarkand (Semerkand’ın Altın Şeftalileri & Göktürkler ve Uygurlar Döneminde Uluslararası Ticaret) ve The Vermilion Bird adlı kitapları zikredilebilir.