Laszlo Rasonyi

Macaristan’ın Liptószentmiklós şehrinde doğdu. 1921’de Pázmány Péter Katolik Üniversitesi’nden mezun olarak Macar tarihi uzman öğretmeni diplomasını aldı. Aynı yerde Türk filolojisi alanında Macarca belgelerdeki Kuman kişi adları üzerine doktora yaptı. Yükseköğrenimi sırasında ünlü Türkolog Gyula Németh’in, Hungarolog Zoltán Gombocz’un ve öğrenimini tamamlamak için gittiği Berlin Üniversitesi’nde Bang Kaup’un öğrencisi oldu. 1921-1935 yıllarında Macar Bilimler Akademisi Kütüphanesi’nde müdür yardımcılığı ve müdürlük görevlerini yürüttü. Aynı dönemde Berlin’deki Staatsbibliothek’te, Helsinki Üniversitesi Kütüphanesi’nde ve İstanbul Türkiyat Enstitüsü’nde araştırmalar yaparak Türkoloji sahasıyla ilgili malzeme topladı. 1922’den itibaren yayımlanmaya başlanan çalışmalarıyla üç defa Macar Bilimler Akademisi tarafından ödüllendirildi. Türk onomastiğinin temellerini oluşturma konusundaki gayretleriyle 1932’de aynı akademinin Feridun Bey ödülüne lâyık görüldü. Türk kişi adları üzerine yaptığı incelemeler hakkında konferans vermesi için 1934’te Türk Dil Kurumu tarafından Türkiye’ye davet edildi.​ ​ Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde Atatürk’ün talimatıyla kurulan Hungaroloji Kürsüsü hocalığını ve başkanlığı görevini almak üzere yine Atatürk’ün arzusuyla Türkiye’ye çağrıldı. 1942’ye kadar burada başta en eski Macar tarihi olmak üzere Macar dili ve edebiyatı dersleri verdi. Öğrencileri arasında M. Tayyip Gökbilgin’in de bulunduğu Rásonyi, Türk bilim dünyasına önemli isimler kazandırmasının yanı sıra buradaki en büyük hizmetlerinden biri ilmî çalışmalar için gerekli olan bir seminer kütüphanesi kurması olmuştur. Ünlü müzikolog Béla Bartók’un Türk halk müziği araştırmalarını organize etti ve destekledi. Macar hükümetinin kendisini Kolozsvár (bugün Romanya’da Cluj) Üniversitesi’nde ordinaryüs profesör olarak görevlendirmesiyle 1942 sonbaharında Türkiye’den ayrıldı. Koloszvár’da Türk dili ve tarihinin okutulduğu Türkoloji Enstitüsü’nü kurdu. Savaş sebebiyle burayı terk ettikten sonra 1947-1949 yılları arasında Balkan Enstitüsü’nde araştırmacı olarak görev yaptı. Bu enstitünün ilga edilmesiyle Macar Bilimler Akademisi Kütüphanesi’ne bilimsel danışman sıfatıyla tayin edildi. Burada Macar Doğu araştırmalarının temelini oluşturan Doğu Seksiyonu’nu kurmakla Türklük bilimi adına anlamlı bir misyon üstlendi. 1962’de emekli olan Rásonyi, Ankara Üniversitesi’nin daveti üzerine Hungaroloji Kürsüsü’ndeki profesörlük görevine döndü ve bu görevi sekiz yıl daha sürdürdü. Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumu şeref üyeliğine seçildi, Cumhuriyet’in 50. yıl dönümünde devlet nişanı aldı. Aynı yıl Macar Bilimler Akademisi kendisine dil bilimi doktoru unvanını verdi. 4 Mayıs 1984’te Budapeşte’de öldü.