Osmanlı’da Tütün Kaçakçılığı & Reji Kolcuları ve Uygulamaları

Tütünün Osmanlı Devleti’ne girişi ile Osmanlı coğrafyasına yayılışı arasında geçen kısa süre, ülkede tütün tiryakilerini, ekilen yeni bir metayı ve yeni bir vergi türünü ortaya çıkardı. Tütünün ekimi ve kullanımıyla, vergi vermek istemeyen kişilerin tütün kaçakçılığına girişmesi ise bu süreden daha kısa sürdü.
Tütünün devlet kanalıyla tekelleşmesi ve devletin ödeyemediği borçlar neticesinde tütün vergileri üzerinde kurulan Reji tahakkümü, öteden beri devam eden tütün kaçakçılığını artırdı ve bu kaçakçılığa engel olmak için Reji idaresinin kurduğu silahlı birlikler olan Reji kolcuları ile kaçakçılar ve halk arasında işin içinden çıkılamaz bir kördüğüme dönüşen çatışma ortamına dönüştü.
Burak Altunsoy Osmanlı’da Tütün Kaçakçılığı adlı kitabında tütün kaçakçılığını engellemek için kurulan bu birliği; Reji idaresi, tütün kaçakçıları ve devlet görevlileri bağlamında inceliyor. Arşiv belgelerinden kolcuların izini süren yazar, günümüzde tarih ders kitaplarında ve türkülerde adı ölüm ve işkence ile özdeşleşen Reji kolcularının uygulamalarını ele alıyor.