Osmanlı’da Yahudi Hekimler & 15-18. Yüzyıl

Osmanlı’da Yahudi Hekimler, Osmanlı tarihinin çoğu zaman gölgede kalan bir kesitine ışık tutuyor. Eser, Yahudi toplumunun tarih boyunca sürgün, göç ve yeniden kök salma deneyimlerinin, hekimlik mesleğiyle nasıl iç içe geçtiğini derinlikli bir biçimde ele alıyor. Türkiye’deki literatürde çoğunlukla siyasi ya da ekonomik perspektiflerden ele alınan bu konu, ilk kez hekimlik mesleği üzerinden inceleniyor.
 
Fatih Sultan Mehmed döneminde mühtedi hekim Yakub Paşa ile başlayan serüven, Kanuni Sultan Süleyman’ın hekimi Musa Hamon ve onun gibi Yahudi dini üzere kalmış nüfuzlu tabiplerle doruğa ulaşıyor. Hamon, Sanchi ve Ben Yahya gibi köklü aileler, sadece tıp alanında değil, diplomasi ve kültürel aracılıkta da Osmanlı dünyasının şekillenmesinde etkili olmuştur.
 
Eser, aynı zamanda bu yükselişin ardından gelen dönüşüm sürecini de ele alıyor. 17. yüzyılda Osmanlı’nın yaşadığı siyasi ve toplumsal sarsıntılar, Yahudi hekimlerin konumlarını yeniden tanımlamaya zorlamıştır. Bu dönemde ihtida eden Hayatizade Mustafa Feyzi Efendi ve Avrupa kökenli seyyah hekimler Amatus Lusitanus ile Tobias Cohen, sembol isimler olarak öne çıkıyor.
 
Çalışma, arşiv belgeleri, kronikler ve biyografik veriler ışığında, Yahudi hekimlerin saraydaki yerini, Müslüman hekimlerle rekabetini ve tıp bilgisinin dolaşımındaki rollerini kapsamlı bir analizle sunuyor. Osmanlı’da Yahudi Hekimler, yalnız bir meslek grubunun tarihi değil, aynı zamanda bilgi, kimlik ve iktidar arasındaki karmaşık ilişkinin Osmanlı bağlamındaki özgün bir anlatısıdır.