Türkiye Selçuklu Devleti ve Moğollar 1220-1277 & Selçuklu İttifak Arayışları Perspektifinden

Türkiye Selçuklularının XIII. yüzyılda başlayan yükselişi Cengiz Han’ın emperyal gücüyle yüzleştiğinde Sultan Alâeddin Keykubâd, bölge devletlerini ortak bir savunma stratejisi etrafında birleştirmek için kolları sıvamıştı. Ne var ki bölgeye hâkim olan siyasi rekabet, onun ve ardılı II. Gıyâseddin Keyhusrev’in bu yöndeki çabalarına yeterince olanak tanımadı. 1243’te Kösedağ Savaşı’yla Moğollara boyun eğilmesinde, önceki yüzyılda Orta Doğu’da Haçlılara karşı başarılı örneklerine rastlanan ittifak pratiğinin istenen düzeyde hayata geçirilemeyişin payı büyüktü. Türkiye’de başlayan egemenlik sürecinde Moğollar, yerli işbirlikçiler bulmakta zorlanmamıştı. Buna karşın Selçuklu hanedanına sadık emîr ve bürokratlar da vardı. Bunların Orta Doğu ve Moğol dünyasındaki küresel siyasi değişimleri okuma kapasiteleri, II. İzzeddin Keykâvus’a ülkesini yeniden özgür kılacak bir stratejiyi yürürlüğe koyma şansı sundu. Memlûk ve Altın Orda ile yürütülen ittifak görüşmeleri gerçekten ümit vericiydi. Fakat İlhanlılara karşı oluşturulan denklemde önemli bir yere sahip olan Bizans’ın dış politika çizgisini değiştirmesi, Keykâvus’un girişimini sonsuza dek ötelemesine neden oldu. Bundan sonrası, İlhanlıların Selçuklu Türkiye’sinde Muînüddin Süleyman Pervâne ile kurdukları vesayet dönemiydi. Böyle olmasına karşın Türkiye’de siyasal gücü artan Türkmen beylerinin, İslam dünyasının yükselen değeri Baybars ile ittifak hevesi, Selçuklu sultanları çevresinde iki önemli bağımsızlık girişimini daha besleyecekti.